De Quaetclap: toelichting, transcriptie en register
Fols. 80-89
« submenu80r
Upte differenten den gasthuysmeesters
van Sinter-Nicolaesgasthuys gemoveert
bij den gemeen buyren van de marct alhyer,
eysschers in cas van interdictie, mitsgaders
den burgemeesters ende regierders van Den Hage hemlyeden
vougende als derde voor heurluyder interest ende
oeck tot preservatie van den previlegiën ende gerechticheden
van die van Den Hage voors., nopende ’t stoppen ende ’t vorder
overwulffven als die voors. gasthuysmeesters
boven ’t consent hemlyeden gegeven eensdeels
begonnen hadden te maecken.
Schout ende gerechte, geweest hebbende
ter plaetsse contencieulx ende genomen hebbende
inspectie, soe oculaer als locaele,
hebben verclaert ende verclaeren
bij heurluyder vonnisse dat die voors.
gasthuysmeesters hen sullen contenteren
mittet overwulffven van den halve putte gelijck
hemlyeden ’t zelve bij den magistraet voors.
geconsenteert ende dienvolgende alreede
gedaen es. Mits dat die voors.
gasthuysmeesters ’t voors. wulffsel sullen
mogen doen preserveren mit een balck ofte
ijsseren gordinge gelijck als hemlyeden dat
tot preservatie van ’t voors. wulffsel
goetduncken sal. Ende dat zijlyeden ’t vorder begonnen
wulffsel ende toestoppen van den put sullen
80v
wechnemen ende demoliëren. Ende compenseren
die costen
om redenen den gerechte daertoe
mouverende. Actum den 13en
dach octobris anno 1577.
Den 18en octobris anno
1577.
[in de marge]
Presenten:
Cryp
Zybrantsz.
Meerkerck
Wyeringen
Van der Burch
Upte questie van de erffsceydinge hangende
voor den schout ende gerechte van Den Hage tusschen
Maerten Vrericxss. scoemaecker,
eysscher
ter eenre contra Jacob Evertsz.
cleermaecker, verweerder ter andere zijden,
beroerende ’t onderhouden van zeeckere
goote, leggende tusschen heurluyder beyder
huys, die d’eysscher sustineerde dat den
verweerder halff gehouden was
te onderhouden. Scepenen,
geweest hebbende ter plaetsse contencieulx,
genomen inspectie oculaer ende pertijen
voors. gehoort bij mondelinge eysch,
antwoorde, replycke ende duplycke
verclaeren dat den voors. eysscher
gehouden sal weezen die voors. goote
tot zijnen coste alleen sal onderhouden,
behouden zijn regres jegens zijnen vercooper.
Ende compenseren die costen om redenen
den gerechte daertoe mouverende.
Actum den 18en octobris anno 1577.
81r
Upte rolle den 3en septembris ’77.
[in de marge]
Beuckelaer
Job Janss. Deur contra Aeffgen Stalperts
erffgenaemen.
Scepenen pertijen gehoort ende gezyen zeeckere certifficatie
vanwegen den voors. eysscher in rechte geëxhibeert,
verclaeren, mits bij den voors. eysscher ofte zijne huysvrouwe bij eede affirmerende
’t huys in questie wijlen Aechgen Tyelmans
verhuyrt te hebben voor de somme in den eyssch begrepen.
Condempneren den gedaechdens den voors. eysscher de voors.
somme te betaelen. Cum expensis.
[in de marge]
De gedaechde
huysvrouwe
heeft bij eede verclaert ’t huys verhuyrt te hebben voor twee pont Vlaems.
Actum 6 decembris 1577.
Opte pandinge gedaen bij mr. Cornelis de
Jonge, soe hij procedeert, ende pantkeringe
daerjegens gedaen bij Aernt de
Leydecker, verclaeren de pantkeringe
van onwaerden.
Upte clachte den 11en septembris
’77.
Adriaen van der Velde contra d’uuytgedaechde erffen van Cornelis
Zyersz., bleycker, ende Mathys Benninck als
rentmeester van den memoriegoederen, crediteur van den voors.
Cornelis Zyerss.
Scepenen ontseggen den voors. eysscher alsnoch zijn
eysch ende conclusie, sulcxs ende in der vougen hij die
gedaen ende genomen heeft, ende compenseren de costen.
81v
Scepenen appoincteren dat die
kenninghe rechtelicken[?] sal geresumeert[?]
worden ten naesten rechtdage up versteck.
Piete[r] Zanguyn contra de hooftmans van
St. Joseph.
Den 22en dach octobris
anno 1577.
In der saecke van de pachtdaechsse kenninghe, hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen Pieter
Sanguyn, excipiërende jegens die versochte pachtinge gedaen bij
Claudy de Glarges, secretaris ’s Hooffs
van Hollant, eysscher
van de kenninghe,
angeleyt den 9en octobris lestleeden, etc.
Scepenen pertijen, dingtale bij scriftelicke
eysch, mondelinge antwoorde, replycke
ende duplycke gehoort ende gezyen
zeeckere certifficatie van turbe tot des eysschers
82r
intentie geëxhibeert,
ontseggen den
voors. eysscher zijne versochte
pachtinge. Ende condempneren den voors. eysscher
in den boeten ende costen van de kenninghe tot tauxatie ende
moderatie van den gerechte. Aldus gepronunchieert
den 23en octobris anno 1577.
In der saecke van de kenninghe, hangende voor den schout
ende gerechte van Den Hage tusschen meester Jacob
Boll, eysscher ter eenre up ende jegens
Adriaen Willemss. van Neck, als erffgenaem van Willem van
Neck, zijnen vader, verweerder
ter andere zijden van de kenninghe, angeleyt den 9en julii
lestleeden etc. Scepenen pertijen, dingtale
bij scriftelicke eysch, mondelinge antwoorde,
replycke ende duplycke gehoort ende gezyen
zeeckere obligatie bij den eysscher in rechte
overgeleyt, mitsgaders zeeckere presentacie, bij den
voors. verweerder gedaen ende bij den eysscher gerefuseert,
condempneren den verweerder
den eysscher te betaelen de somme van thien
ponden grooten Vlaems in de obligatie verclaert,
mitsgaders in den boeten ende
costen van de kenninghe, tot tauxatie ende moderatie
van den gerechte. Aldus gepronunchieert upten
29en octobris anno 1577.
82v
In der saecke van de kenninghe hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen
meester Jacob Boll, eysscher ter eenre,
up ende jegens Adriaen Willemss. van
Neck als erffgenaem van Willem van Neck zijnen vader,
verweerder ter andere zijden van de kenninghe
angeleyt den 9en julii lestleeden.
Scepenen pertijen dingtale bij scriftelicke
eysch, mondelinge antwoorde, replycke
ende duplycke gehoort ende gezyen zeeckere
obligatie bij den eysscher in rechte
overgeleyt, mitsgaders gezyen zeeckere presentacie bij den
verweerder den eysscher gedaen ende bij
den eyscher gerefuseert, condempneren den
verweerder den eysscher te betaelen
de somme van zestien ponden grooten Vlaems
in de obligatie verclaert,
mitsgaders in den boeten ende costen van de
kenninghe, tot tauxatie ende moderatie van den
gerechte. Aldus ut supra.
In der saecke van de kenninghe hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen Jan
van Ryell, als curatoer van de desolaten boul
van Reynier Pouwelss., ende Fytgen zijne
83r
huysvrouwe, in haerluyder leven woonende in De
Drie Haringen, eysscher ter eenre, up ende jegens
joncfrouwe Moeys,
verweerster ter andere zijden, angeleyt den
25en junii lestleeden etc. Scepenen
pertijen, dingtale bij scriftelicke eysch,
mondelinge antwoorde, replycke
ende duplycke gehoort ende gezyen hebbende
’t geproduceerde van beyde die voors. pertijen
mits bij den voors. verweerster in supplemente
van vordere preuve, bij eede affirmerende dat de
geëxhibeerde rekeninghe van meester Andries
Cloeck, eertijts haer voors. joncfrouwe rentmeester, voor goet
upgenomen bij haer geadvoyeert is ende dienvolgende
voldaen is, absolveren die voors.
verweerster van den eysch ende conclusie bij de voors.
eyscher, zoe hij procedeert, up haer gedaen ende
genomen, ende compenseren die costen om redenen
den gerechte daertoe mouverende. Aldus ut supra.
[in de marge]
Up huyden den 9en dach maii anno 1578
compareerde voor den gerechte
joncfrouwe Moeys ende heeft gedaen den eedt volgende ’t voors. vonnisse.
83v
[De regels 1 en 2 zijn doorgehaald]
Bailliuu, schout, burgemeesteren ende
gerechte van Den Hage ordonneren den
collecteurs van den penninghen van den excijs van Den Hage
te betaelen Adriaen Screvelss.
de somme van hondert 14 gulden, 3 stuivers, 11 penningen te
20 stuivers ’t stuck uuyt saecke in dezen gereet, te weeten
thien ponden grooten Vlaems gereet Kersmisse
naestcommende 27 gelijck guldens, ende Paesschen
daeranvolgende gelijcke 27 guldens, 3 stuivers,
11 penninghen. Ende mits overbrengende dezen
mit behoirlicke acquyte daertoe dienende
sal ulieden in uuytgeven uwer rekeninghen geleden
werden daer ende alzoe ’t behooren. Actum den
23en octobris anno 1577 mij present.
84r
Den 26en dach octobris
anno 1577.
Willem Ingeenpas contra Cornelis Wyelant.
Scepenen accorderen den
gedaechde tijt van huyden in achte daegen
voor alle dilay omme zijnen antwoorde
te veriffiëren ende oeck te debatteren de
certifficatie alhyer geëxhibeert ende
contrarie-certifficatie te recouvreren,
is ’t noot, omme alsdan in der saecke
voorts gedisponeert te worden naer
behooren. Actum ut supra.
Machtelt Coenraets contra Aelbrecht
Hillebrants.
Scepenen stellen de saecke in state 8e dagen.
Actum 29 octobris 1577.
84v
Alzoe joncfrouwe Maria van der Meer
haer bij nootlicke ende gelooffwaerdige redenen geëxcuseert heeft
dat zij nyet en soude mogen bedienen
het weesmoederschap hyervooren geroert,
hebben daeromme die van den gerechte van Den Hage
up ’t believen van mijnen heeren van den Raede in haere
plaetze geëligeert Katharina IJsbrant
Stercksdr. omme moeder te wezene van den
voors. weeshuysse voor dezen jegenwoordigen
jaere. Actum den 29en octobris 1577.
85r
Den naestlesten dach octobris
anno 1577.
Presenten:
De bailliuu ende schout
Joost Jacobsz.
Frederick van Elburch burgemeesters
Scepenen
Cryp
Zybrantsz.
Screvelss.
Meerkercke
Wyeringen
Vroetscappen
Does
Dorp
Wolff
Lenert IJsbrantsz.
Bartholomeeus Zymonss.
Geryt Aertsz., backer
Heyndrick Janss.
85v
Pieter Jacobss.
Dirick van Wyeringen
Sijn geresolveert
gelijckelicken dat, hoewel men soude
mogen imponeren de proclamatiën gedaen
binnen der stede ende jurisdictie van Delff
nopende de vercopinge van de wint van de Noort-
molen staende in de jurisdictie van Den Hage,
van insouffisantheyt ende noch soude mogen
mit rechte ende redenen sustineren dat de
vercopinge van de wint van de voors. Noortmolen
up alsulcke proclamatiën geen effet
en soude behooren te sorteren, als kenlick
ende notoer es, te meer dat die
van Den Hage op
alsulcke proclamatiën nyet
gehoort en zijn ende doerdien oeck juste
ignorantie daervan hebben; dat oeck
mede die van Den Hage, behouden heurluyder eedt ende
eere, nyet en mogen yet te doen ofte approberen
alzoe veel in hemluyden is, de coope van de voors.
wint van de Noortmolen bij Willem Hanneman,
rentmeester van Noort-Hollant, gedaen, voor ende
alleer zijluyden van andere ypoteecken geprovideert
ende voorzyen zullen zijn, in conformité
86r
van de previlegie hemluyden gegunt ende gegeven bij hoger
memoriën coninck Philips van Castilliën
in date 12en dach in junio 1505 ;
dat daeromme die van Den Hage verstaen dat
zijluyden nyet en behooren noch en vermoghen
van de voors. ypotekeringe te
wijcken voor ende alleer die voors. rentmeester
sal hebben gediligenteert ende die van Den Hage
besorcht van andere
souffisante ypoteecken, ’t welck hij
(ratione offitii) – al waer hij oeck geen
cooper buyten coste van Den Hage – gehouden es te
doene, all volgende den teneur van de voors.
octroye ende previlegie.
Den 9en decembris 1577 is bij bailliuu, schout,
burgemeesteren ende gerechte van Den Hage mij secretario
belast geen copie van de voors. resolutiën uuyt te geven.
86v
Up ’t versouck van den kerckmeesters van Den Hage
is ten selven dage mede geresolveert
bij de meeste stemmen dat men voortan sal luyden over de
dooden twee poossen, eers
als de persoon, ’t zij vrouu ofte man, overleden es
ende de tweede reysse opte begravenisse
van den overleden. Ende dat op alsulcke
ordonnantie als de magistraet bij advyse
van den kerckmeesters zullen ordonneren.
87r
Den 2en dach novembris anno
1577.
[in de marge]
Presenten:
2 burgemeesters
Cryp
Zybrantsz.
Screvelss.
Wyeringen
Burch.
In der saecke geresen voor den schout ende
gerechte van Den Hage tusschen Willem
Ingeenpas als actie ende transport hebbende
van Geryt Corneliss., althans schout tot
Ziericxzee, eysscher ter eenre, up ende jegens
Cornelis Loyss. Wyelant, eerste
deurwaerder van de camere van den Raede van Hollandt,
verweerder ter andere zijden. Scepenen
pertijen, dingtale bij scriftelick[e] eysch ende antwoorde,
mondelinge replycke ende duplycke
gehoort mitsgaders gezyen zeeckere
certifficatiën bij den voors. pertijen an wederzijden
tot heurluyder intentie overgeleyt,
oeck mede daerup gezyen ’t octroye die van Den
Hage verleent in date den 13en
maii 1577, ende up alles rijpelicken
gelet hebbende, ende mede hyerop
gehoort den burgemeesters van Den Hage naer
inhout ende dispositie van den voors. octroye,
hebben den voors. Cornelis Wyelant, verweerder,
gecondempneert ende condempneren hem
mitsdezen den voors. eysscher te betaelen
driehondert carolus gulden, gevallen
ende verscenen in den jaere drie ende tzeventich,
87v
surcerende d’executie vandien voor d’één
helft tot Paesschen ende
d’ander helft tot St. Jacob, beyde
eerstcommende. Ende nopende d’andere
geëyschte twee jaeren verclaerden dat die voors.
verweerder sal genyeten ’t effect
van ’t voors. octroye. Ende compenseren
de costen om redenen den gerechte daer-
toe mouverende. Aldus gedaen ende
gepronunchieert upten 2en dach
novembris anno 1577.
88r
Generaele vergadringe, gehouden
den 5en novembris 1577.
[in de marge]
Presenten:
Van der Houve bailliuu ende schout
beyde burgemeesters
Cryp scepenen
Zybrantsz.
Screvelss.
Wyeringen
J. van der Burch
Meerkercke mede
geconsenteert
J. v. Dorp vroetscappen
Moyaelen ende
Does, vervangende
Geryt Janss. in De Clock,
Gerit Aertss.
Lenert IJsbrantsz.
Dirick van Wyeringen
Wolff
Bartolmeeus Zymonss.
Sijn geresolveert dat de coop bij den
burgemeesters uuyten name van Den Hage gemaect
mit Heyndrick Zymonss. up ’t believen van de magistraet
ende vroetscap van Den Hage
van den twee vervallen huyssen,
staende achter ’t stadhuys van Den Hage,
ter somme toe van 540 carolus guldens tot 20 stuvers
’t stuck, mitten laste van 10½ gulden ’s jaers
88v
daerop staende, te betaelen twaelff
ponden grooten Vlaems gereet ende zes ponden
grooten Vlaems ’s jaers, haer voortganck
hebben sal. Actum ut supra.
Den 12en dach novembris
anno 1577.
[in de marge]
Presenten:
A. Cryp
Zybrantsz.
Screvelss.
Wyeringen
Houck
In der saecke van de kenninghe hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen
Hubrecht Thoniss. als gemachtich van Dirick
Corneliss., erffgenaem van Cornelis
Walravenss. van Sceveningen van ’s moederszijde,
eysscher ter eenre, up ende jegens die
besette penninghen rustende onder die Heylige-Geestmeesters
van Den Hage, toecommende die kinderen van Walraven
Janss., die verantwoort werden bij Harmen
Harmenss. cum suis, verweerder ter andere
zijden van de kenninghe angeleyt den 5e februarii
lestleeden etc. Scepenen pertijen,
dingtale bij scriftelicke eysch,
mondelinge antwoorde, replycke ende
duplycke gehoort ende gezyen zeeckere
testamentaire dispositie van wijlen
Walraven Janss. ende oeck hyerup
gehadt ’t advys van geleerden,
89r
condempneren den gedaechde den eysschers te
doen rekeninge, bewijs ende reliqua van den helft
van den tachtich gulden van den vruchten die de penningen
in questie volgende den eysch gewonnen mogen hebben ende hem
eysscher die te laeten volgen ofte 25 gulden
daervoor te geven. Behoudelick nochtans
dat die voors. eysscher eerst ende allvooren
sal stellen suffisante cautie de
restituendo indien namaels bevonden
wert die voorn. Cornelis Walravenss.
alsnoch in levende lijve te
weezen. Ende compenseren de boeten ende
costen van de kenninghe om redenen den gerechte
daertoe mouverende. Aldus
gepronunchieert upten 19en dach
novembris anno 1577.
89v
Upte requeste gepresenteert bij den
kerckmeesters van Sceveninghen.
Bailliuu, schout ende gerechte van Den Hage
admitteren den supplianten heurluyder versouck te
mogen mit
heurluyder debiteurs te composeren up ’t
believen van den magistraet.
Scepenen committeren Joost Jacobss.,
burgemeester, ende Cornelis Zybrantsz. om
te verstaene tot quijtsceldinge van den renten
van de getijden ende memorie.