De Quaetclap: toelichting, transcriptie en register

Fols. 170-179

« submenu

170r
naerdat die voors. pertijen up heurluyder voors.
differenten gescreven hebben gehadt bij
[doorgehaalde regel]
eysch, antwoord, replyck ende
duplycke, ende ’t voors. proces bij den
voors. gerechte gesien zijnde, nyet
bevonden en was in state om eyntelicken
ende diffinitivelicken te mogen termineren,
hadden die voors. gerechte naer voorgaende
consultatie van geleerden den selven pertijen
geopent ende oeck bij gescrifte overgelevert
zeeckere difficulteyten in den voors.
processe bevonden. Welcke voors. pertijen
upte voors. difficulteyten gescreven hebbende
bij forme van solutiën ende oeck debath,
gesien oeck zeekere certifficatie
ende scriftelick accort bij den eysschers gemaect mitte
wedue van den voors. wijlen Coen Maertss., des voors.
eysschers styeffmoeder, in date 11en decembris ’74 bij den
voors. verweerders tot heurluyder intentie
geproduceert, ende
voorts up als rijpelicken gelet hebbende,

170v
hebben scepenen den voors. verweerders geabsolveert
ende absolveren mits desen van den eysch ende
de conclusie bij den voors. eysschers up hemluyden
voors. verweerders gedaen ende genomen.
Ende compenseren de boeten ende costen
van de kenninghe om redenen den gerechte daertoe
mouverende. Aldus gepronunchieert upten 2en
decembris 1578.

[in de marge]
verhuyringe-
bouck
Up huyden den 24en novembris ’78 sijn
burgemeesters met scepenen geaccorde[e]rt met
Cornelis Pieter Jonass., dat hij sal hebben in
huyre ’t erffve achter de put staende t’achteromme
naest ’t Paradijs, den tijt van zeven jaeren achter-
een geduyrende, ingaende ’t eerste jaer
Paesschen anno ’79, waervooren hij
gehouden sal wezen de muyren te repareren ende
een stijl an de zuytzijde van de put te stellen ende daer-
toe leveren calck ende arbeyt. Ende sal
beyde de poorten ende slooten repareren
ende alle ’t zelve in goede reparatie
houden ende in goede reparatie opleveren
t’eynden d’expiratie van de 7 jaeren huyr.

171r
Post Katharine ’78.

Up huyden den 2en decembris 1578 heeft
Joachim Janss. geconsigneert de somme
van vijff ende twintich ponden Vlaems ende ter
cause van den eerste gereeden penningen van ’t huys ende erve
van Geryt Pieterss. cleermaecker, staende an de
noortzijde van ’t kerckhoff, bij hem gecoft bij willich
decrete van Den Hage.

een rose nobel 8 £
een millerees 6 £ 12 s.
een dubbelden ducaet 6 £ 12 s.
een goude reael 4 £ 14 s.
2 pistoletten tot 56 s.
’t stuck, facit 5 £ 12 s.
een lange cruys 2 £ 19 s.
vyer coningsdaelders ’t stuck tot
2 £ 5 s. 9 £
een rijxcsdaelder 2 £ 1 s.
59 Hollantssche daelders tot 35 s. ’t stuck,
facit ……….
2 testoenen tot 11 ½ s., facit 23 s.
an payement 2 s.
Summa [?] –– 150 £ tot 40 grooten ’t pont.

171v
Den 2en decembris anno
1578.

Up ’t versouck gedaen bij Geryt Pieterss.
om de voorn. penningen te lichten onder cautie,
appoincteren scepenen dat de gemeene crediteurs
hierop gehoort sullen werden, omme d’selve
gehoort zijnde voorts gedisponeert te
werden naer behooren. Actum ter presentie
van Cryp, Screvelss., Wyeringen, Burch ende Wolff, scepenen,
den 2en decembris ’78.

Den 2en decembris anno
1578,
nae noene.
[in de marge]
Presenten:
schout
Cryp
Screvelss.
Wyeringen
Burch
Wolff

Opte questie van den erffscheydinge, hangende
voor den schout ende gerechte van Den Hage tusschen
Reynier van der Laeck, cuyper, eysscher ter
eenre up ende jegens Joris Joriss., wever,
verweerder ter andere zijden, beroerende zeeckere waterput staende
tusschen heurluyder beyder erve, die
den eysscher sustineerde bij den verweerder
ingeslagen te zijn. Scepenen geweest hebbende
ter plaetsse contencieulx, genomen inspectie
oculaer ende pertijen gehoort, gesien oeck
zeeckere certifficatie bij pertijen voors. ten weder-
zijden t’heurluyder intentie geëxhibeert ende op als
rijpelicken gelet hebbende, verclaeren dat die
voors. pertijen die voors. waterput

172r
wederomme gelijckelicken ende tot heurluyder beyder
coste op sullen doen maecken om bequamelicken
water daeruuyt te mogen putten ende te koken. Ende
compenseren de costen van de erffscheydinge om redenen
den gerechte daertoe mouverende. Aldus
gepronunchieert upten 2en dach decembris
anno 1578.

In der saecke van de kenninghe hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen
Crispyn Heyndricxss., eysscher ter eenre
contra besette erffenisse toebehorende
Jan Baerntss., de outste soon van Baernt de beeldensnijder, rustende onder Vincent
van Wyeringen, die bij den selven Vincent verantwoort wert
als voocht bij testamente van zijne huysvrouwe
over den voors. Jan Baerntz., verweerder
ter andere zijden, angeleyt den 28en februarii
lestleden etc. Scepenen pertijen, dingtale
bij scriftelicke eysch ende antwoorde,

172v
mondelinge replycke ende duplycke gehoort
ende gesyen zeeckere certifficatiën bij den
voors. eysscher t’zijnder intentie geproduceert,
gezyen oeck zeeckere dispositie testatementair
van wijlen Marie Claesdr., eertijts huysvrouwe
van den voors. verweerder ende daerbeneffens mede
de pacificatie tot Gendt gemaect den
8en novembris ’76, bij den voors. verweerder insgelijcxs overgeleyt, ende op als
rijpelicken gelet hebbende, verclaeren
scepenen ’t arrest upte voors. erffenisse
gedaen, qualicken ende t’onrechte gedaen te zijn.
Ontseggen voorts den voors. eysscher zijnen eysch
ende conclusie sulxs ende in der voughen hij
die upten voors. verweerder, soe hij procedeert, gedaen ende
genomen heeft. Ende compenseren nyetemin de
boeten ende costen van de kenninghe om redenen den gerechte
daertoe mouverende. Aldus
gepronunchieert den 2en decembris anno
1578.

173r
[in de marge]
Rechtdach van den bailliuu.
Den 5en dach decembris
anno 1578.

Geryt Paep protesteert upte 23 articulen van den reprochen
van Jacob Franchet van injuriën ende versocht acte.

Den 16en decembris 1578.
[in de marge]
Presenten:
Zybrantsz. |
Screvelss. |
Wyeringen | Scepenen
Wolff |
Houck |

De bailliuu van Den Hage contra
Jacob Franchet.

Scepenen condempneren den gedaechde
te compareren in opender vyerschaere ende aldaer
mit blooten hooffde te revoceren de injurieusse
woorden ten anhooren van eenen yegelicken gesproocken,
seggende deselffde hem leet te zijn
ende jegens de waerheyt gesproocken te hebben,
ende condempneren hem voorts tot profijte
van den eysscher in een mulcte pecuniële van veertich gulden van
20 stuvers ’t stuck, mitsgaders in de costen van
desen processe ter tauxatie ende
moderatie van den voors. gerechte.

173v
Den 19en decembris 1578.
Presenten: alle de scepenen preter
Burch.

Den 22en decembris 1578 gegeven ordonnantie Willem
Aemss. om 38 £, 4 s., 10 d. te 40 grooten, uuyt
saecke hij ten achteren compt boven zijn huyre, om
reparatie gedaen an de wooninge van Jan Aemss. Ende
up Jan Wolfs. als curateur van de boull van de voors. Jan Aemss.

Den lesten decembris
1578.
[in de marge]
Presenten:
Does | burgemeesters
Dorp |

Cryp | scepenen
Zybrantsz. |
Screvelss. |
Wyeringen |

De craen ende craendienste
heeft gehuyrt Vastert Jacobss.
om de somme van 54 gulden tot 20 stuvers
’t stuck;
borgen Pieter Adriaenss. ende Willem Adriaensz.

De vischmerct
is gehuyrt bij Cornelis Bottendam om
de somme van 60 gulden.

borgen [niet ingevuld]

174r
Den hoffbrant als turff op te voeren van ’t
Spoye tot op ’t Hoff in de schuyre.
Is gehuyrt bij Cornelis Diricxss. om vijff groot de
wagen.

’t Hout uuytet bosch upgehouden om 5 grooten.

De Haechsse wercken genomen bij Adriaen
Janss. Loppertgen om 9 gulden, 8 stuver ’s jaers.

De karredienst opgehouden.

174v
Den naestlesten januarii 1579.
Presenten alle de scepenen.
[doorgehaalde regel]

De bailliuu contra de waert ende de
waerdinne in Den Rooden Schilt.

Scepenen pertiën, dingtale bij scriftelicke
eysch, mondelinge antwoorde, replycke ende
duplycke, gehoort ende gesien alsulcke
certifficatiën ende andere stucken bij den
eysscher in rechte overgeleyt,
ontseggen den eysscher alsnoch zijnen eysch ende
[doorgehaalde regel]
conclusie opten verweerders gedaen ende genomen,
ende compenseren de costen van den hoffaert om redenen den
gerechte daertoe mouverende. Actum
den naestlesten januarii 1579.

Den lesten januarii 1579 is burger geworden
Wouter Pieterss. van Amsterdam, ende sal betalen
15 stuvers in den vasten.

Den 3en februarii anno
1579. Presenten: Cryp,
Screvelss., Wyeringen ende Wolff.
Is geaccordeert Beatris Gillisdr.,
wedue wijlen Cornelis Aertss., te geven
up rekeninghe de somme van 24 gulden.

175r
Den 3en februarii 1579.

Alzoe Michiel Corneliss. als thoonder van ’t register
van Jan van Santen, eysscher van de kenninghe angeleyt
contra Cornelis Pastoortgen, verweerder,
den 21en januarii ’77 nyet
ingeleyt en heeft volgende d’ordonnantie van der camere, condempneren
scepenen den voors. Michiel Corneliss. in den boete volgende
d’ordonnantie daervan weezende.

Alzoe Ysbrant Willemss. tot Delff, eysscher
van den kenninghe angeleyt contra Dyeuwertgen Andriaensdr., wedue
wijlen Willem Pieterss. van der Wan, verweerster, den lesten
januarii ’78 nyet ingeleyt en heeft volgende d’ordonnantie
van der camere, condempneren scepenen den voors. Ysbrant Willemss.
in den boete volgende d’ordonnantie daervan weezende.

Alzoe Doe Harpertss. als man ende voocht van
Anna Aerntsdr., eysscher, ende Dirick Huberts-
zoon, backer, verweerder van de kenninghe jegens den anderen, angeleyt
den lesten januarii lestleeden, nyet ingeleyt en hebben volgende
d’ordonnantie van der camere, condempneren scepenen de voors.
pertijen in den boeten volgende d’ordonnantie daervan weezende.

Alzoe Geryt Janss. tot Wateringe als naester
van Pieter Maertss., eysscher van de kenninghe, angeleyt contra de wedue van
Aem Janss., verweerster, den 4en februarii
’78 nyet ingeleyt en heeft volgende d’ordonnantie van der
camere, condempneren scepenen den voors. Geryt Janss.
in den boete volgende d’ordonnantie daervan weezende.

175v
Alzoe Anthonis Winss., eysscher van de
kenninghe angeleyt contra Willem Joosten als man
ende voocht van zijn huysvrouwe, verweerder,
jegens den anderen, angeleyt ende gecnocht den 4en
martii 1578, nyet ingeleyt en hebben, condempneren
scepenen den voors. pertijen elcxs in de boete volgende
d’ordonnantie daervan weezende.

Alzoe Frans Reyerss., zoe hij procedeert
eysscher van de kenninghe angeleyt contra Toontgen, Pieter
Diricxszoons weduwe, jegens den anderen angeleyt ende
gecnocht den 4en martii 1578, nyet ingeleyt
en hebben, condempneren scepenen den voors. pertijen elcxs
in de boete volgende d’ordonnantie daervan weezende.

Alzoe Lenert van Zevenbergen, [eysscher] van de kenninghe
angeleyt contra Aernt van Rysberge, waert in ’t
Vosken, verweerder, nyet ingeleyt [en heeft] volgende
d’ordonnantie van de camere, condempneren scepenen den
voors. Lenert van Zevenbergen in de boete
volgende d’ordonnantie daervan weezende.

Alzoe Lenert van Zevenbergen, eysscher, ende
Tryn Gerritsdr., weduwe van Joris Janss., in zijnen
leven bode van den Hove van Hollant, verweerster, jegens den
anderen angeleyt ende gecnocht, nyet ingeleyt en hebben volgende
d’ordonnantie van der camere, condempneren ut supra. Aldus
gepronunchieert den 6en februarii
1579.

176r
[in de marge]
20en februarii

Alzoe Baptista de Montevaldonna,
eysscher van de kenninghe angeleyt contra de besette penningen berustende onder
Roelant Heymanss., toecommende Maritgen d’Uytdreechster,
verweerster ut supra jegens den anderen, angeleyt ende gecnocht den
22en aprilis etc.

Alzoe Roelant van Bouhuussen., verweerder contra
van de kenninghe angeleyt contra Joost Millinck, eysscher, nyet
ingeleyt en heeft volgende d’ordonnantie van de camere, condempneren
hem in de boete volgende d’ordonnantie daervan
weezende.

Alzoe d’erffgenamen van Floris Claess., timmerman, als
crediteurs van de desolaten boul van Tryn van
Gelder, eysschers van de kenninghe jegens den anderen
angeleyt ende gecnocht den 20en junii, nyet ingeleyt en hebben
volgende d’ordonnantie van de camere, condempneren hen in de
boete volgende d’ordonnantie van de camere daervan weezende.

Alzoe Willeboort Willemss., verweerder van de
kenninghe angeleyt contra Jacob Heyndricxss.
van Delffshaven, verweerder, angeleyt den 28en junii
lestleden, nyet ingeleyt en heeft etc.

Ad idem van noch eene. kenninghe angeleyt den 11en julii
’78.

176v
Alzoe Sebastiaen van Geersbergen,
eysscher, ende Jan Braseman, verweerder van de kenninghe jegens
den anderen angeleyt ende gecnocht den 25en julii lestleden,
nyet ingeleyt en hebben etc.

Alzoe Jan Corneliss., wonende up Delffshaven,
in den naeme van zijn huysvrouwe eysscher
contra Hans Roseel, verweerder, jegens den
anderen angeleyt den 29en julii etc.
[marge:]
de schout respondeert
voor den 20 s.

Alzoe Maerten Frederixss., verweerder van de kenninghe angeleyt
contra Cornelis van Myerop, eysscher etc., angeleyt den 18en
novembris lestleeden, nyet ingeleyt en heeft
etc. Aldus gepronunchieert den 20en
februarii 1579.
[in de marge]
Pertijen zijn geaccoordeert.

177r
[onbeschreven]

177v
Den 6en februarii anno 1579.
[in de marge]
Presenten:
den schout
A. Cryp
A. Screvelss.
Wyeringen
J. Wolff

In der saecke van de kenninghe hangende voor den schout
ende gerechte van Den Hage tusschen Kaerl Moons,
eysscher ter eenre up ende jegens Neeltgen Joostendr.
ende Jan Peris Buzyn, verweerders ter andere
zijden, angeleyt den 4en novembris lestleeden
etc. Scepenen pertiën, dingtale bij scriftelicke
eysch ende antwoorde, mondelinge replycke
ende duplycke gehoort ende gezyen alsulcke
stucken ende munimenten als die voors. pertijen ten weder-
zijden tot heurluyder intentie geëxhibeert hebben, ende
up als rijpelicken gelet hebbende, condempneren
den voors. verweerders d’eysscher te betaelen de
geëyschte drie carolus gulden verschenen
Lamberti ’77, mitsgaders in de boeten
ende costen van de kenninghe tot tauxatie ende moderatie van den
gerechte. Aldus gepronunchieert upten
10en dach februarii anno 1579.

Nae noene.

Den 10en februarii anno 1579.
Presenten: Cryp, Zybrantsz., Screvelss.,
Wyeringen, Burch, Wolff, Houck.

In der saecke van de kenninghe hangende
voor den schout ende gerechte van Den Hage tusschen
Anna Jansdr., wonende alhyer in Den Hage, eysschersse ter eenre up ende

178r
jegens Adriaen Janss. van Buyren metselaer,
verweerder ter andere zijden, angeleyt den 21en
dach octobris ’78 lestleden etc.
Scepenen, pertijen dingtale bij scriftelicke
eysch, mondelinge antwoorde, replycke ende
duplycke gehoort ende gezyen alsulcke
certifficatiën als pertijen hinc inde in rechte
geëxhibeert hebben ende up als rijpelicken gelet
hebbende, mits bij de voors. eysschersse
bij solempnelen eede affirmerende dat zij zedert d’eerste
vleysselicke bekentenisse die zij mitten verweerder
gehadt heeft, noyet van yemant
anders meer vleysselicke bekent en is – totter
tijt toe zij ’t kint, daerom alhyer questie
is, gebaert ende ter werelt gebrocht heeft – dan bij den voors. verweerder,
condempneren den voors. verweerder ’t zelve kint
te alimenteren ofte doen alimenteren ende onderhouden
in alle zijnen behouften van den tijt aff dat
die voors. verweerder bij de eysschersse in rechte
geropen is
ter tijt toe ’t zelve kint eerlicken zijn
cost sal mogen winnen. absolverende den verweerder
van de vorderen eysch ende conclusie bij de eysschersse
up hem gedaen ende genomen. Ende ingevalle zij eysschersse
die voors. affirmatie nyet en soude willen doen,
absolveren den verweerder van den eysch ende
conclusie bij de voors. eysschersse upten verweerder
gedaen ende genomen. Ende compenseren de boeten
ende costen van de kenninghe om redenen den gerechte daertoe
mouverende. Aldus gepronunchieert upten 10en
februarii anno 1579.
[beginnend in de marge hieronder en voortgezet over de hele breedte:]
Van welcke voors. vonnisse den verweerder illico protesteerde te
mogen appelleren ofte reformeren an den Hove van Hollant.
[na verwijzing aan het eind van de voorgaande kanttekening, in de marge bovenaan:]
Up huyden den 24en dach februarii anno 1579 compareerde in opender vyerscaere Anna Jansdr. voors., ende heeft volgende ’t voors. vonnisse gedaen den behoorlicken eedt, mij present.

178v
Alzoe de talluyden van dezer vyerschaere hem
dagelicxs vervorderen van de vonnissen die tot
achterdele van heure meesters gepronunchieert werden,
terstont nae de pronunciatie vandien in presentie van de voors.
gerechte, tot cleynachticheyt ende irreverentie van de justitie,
te appelleren, reformeren ofte van appellatie ofte
reformatie te protesteren,
soe is ’t dat die voors.
gerechte denselven talluyden ’tzelve geïnterdiceert
hebben ende interdiceren hemlyeden mitsdezen; maer indien zijlyeden
van den voors. vonnissen willen appelleren, reformeren ofte daer-
aff protesteren, dat zijlyeden ’tzelve gehouden sullen zijn te
doen nae den vyerschaere upgebroocken
sal zijn ofte elders, daer ende
alzoe ’t hemlyeden believen sal, upte peyne
van den tijt van zes
weecken gesuspendeert te werden
van heurluyder officie. Actum den 10en februarii anno
1579, presenten alle de scepenen ende gepronunchieert in der
camere 11en februarii anno voors., presenten Paep ende Meekeren,
talluyden.

De balliuu van Den Hage contra
Cornelis Pastoortgen.
[in de marge]
Presenten:
Cryp
Zybrantsz.
Screvelss.
Wyeringen
Burch
Wolff ende
Houck,
scepenen

Up ’t versouck van ontslaeginge gedaen bij
Cornelis Cornelisz. alias Pastoortgen, jegenwoordich
gevangen ende verweerder alhyer up ende jegens
Salomon van der Houve, bailliuu van Den Hage, eysscher.
Scepenen gesien hebbende zeeckere previlegie bij
hoger memoriën Hertoge Aelbrecht, bij den gratie Goodts palensgrave
upten Rijn, hertoge in Beyeren, grave van Hollandt etc.,

179r
gegeven ende gegunt den burgeren ende ingesetenen van Den
Hage in date upten 10en dach in
septembri, in ’t jaer ons heeren duysent ende
vyerhondert, hebben den voors. gevangen ontslagen
ende ontslaen hem mitsdezen bij provisie uuyte gevangenisse
daer hij jegenwoordich inne es, mits bij hem
doende ende presenterende cautie juratoer ende hantastinge
an handen van den officier van tot allen tijden,
des versocht zijnde, wederom in persone te compareren
voor den voors. vyerschaere, sub pena confessi
et convicti, houdende middelertijt Den Hage
ende Haechambachte alleenlick voor zijn
gevangenisse, up peyne als boven. Ende daer-
beneffens stellende cautie suffisant voor de somme van
hondert ponden grooten Vlaems eens. Ende dat die
voors. gevangen soe lange sal blijven in de
voors. gevangenisse ter tijt ende wijlen toe hij
die voors. cautie ter somme als boven gestelt ende
voor den gerechte van Den Hage gejustificeert sal hebben,
gevende den eysscher ende verweerder voorts dach van
beraet ten principaele te 14 dage. Actum
13en februarii 1579.
[in de marge]
Van welcke voors. appoinctemente den
verweerder protesteerde illico
te mogen appelleren
ofte reformeren an den
Hove van Hollandt.

Den bailliuu contra Jacob Franchet.
Idem contra Gerit de Paep.

Scepenen appoincteren dat Jacob Franchet ende Geryt de
Paep upte clachten bij den bailliuu jegens heurluyder respecte
gedaen sullen jegens den anderen termijn houden. Actum ut supra.

179v
Gesien de declaratie van costen den gerechte
van Den Hage overgegeven vanwegen de weduwe van mr.
Dirick van Bronchorst, in zijnen
leven raet ordinaris ’s Hooffs van Hollant, eysschersse
ende declarante ter eenre up ende jegens Joachim
Robbrechtsz. verweerder ende gecondempneerde
ter andere, ende die diminutie vanwegen den
verweerder daerjegens gedaen, hebben
deselve costen getaxeert ende gemodereert,
taxeren ende modereren mits dezen ter somme
toe van 5 £ 13 s. 6 d. tot 40 grooten ’t pont,
behalven de costen van de executie ende executeur soe-
verre men deselve costen innen ende executeren
sal moeten. Aldus gepronunchieert den 20en
februarii 1579.

Gesien de declaratie van costen overgegeven van
Jacob Pietersz. schoenmaecker, eysscher ter
eenre up ende jegens mr. Dirick van
Meerkercke, verweerder ter andere zijde ende die
diminutiën, is getaxeert 2 £ 2 s. 6 d.
Aldus ut supra.

Gesien de declaratie van costen overgegeven
van Claes Pietersz. tot Wassenaer eysscher up ende
jegens Sebastiaen Aelbrechtsz., verweerder ende gecon-
dempneerde, is getaxeert 3 £ 3 s. 6 d.
Aldus ut supra.