De Quaetclap: toelichting, transcriptie en register

Fols. 200-209

« submenu

200r
van den voors. eysscher, mits dat den voors. verweerder
gehouden sal zijn binnen ofte buyten ’t voors.
gootgat een ijsser mit gaeten te stellen, volgende
’t voorn. vonnisse. Ende
[doorgehaald]
condempneren voorts den voors. verweerder
den eysscher te restitueren de helft van den
uuytgeleyden 12 stuvers. Ende compenseren de
andere costen om redenen den gerechte daertoe
mouverende. Aldus gepronunchieert den
lesten junii 1579.

Den 7. julii 1579. Presenten: Cryep, Zybrands.,
A. Screvelss., Wyeringen ende Wolf.

Opte questie van de erffscheydinghe, hangende voor den schoudt
ende gerechte van Den Hage tusschen Joffr. Agatha van Hagesteyn,
wedue wijlen mr. Dirck van Bronchorst saliger, eysschersse ter eendere,
Jochem Robrechtsz. als gecoft hebbende de huysinge van wijlen Vranck Joriss.,
verweerder ter anderen zijden, beroerende ’t leggen van zeeckere goten,
die d’eysschersse sustineerde tot beyder contendenten coste
geleyt ende onderhouden te moeten werden. Daertegen de verweerder seyde
in ’t selve ongehouden te zijn doordien d’eysschersse’s man ’t erff
tusschen beyde de huysen betimmert ende de gote tot zijner quali-
teyt selfs becosticht ende geleyt hadde. Scepenen pertijen, soe
ter plaetse contentieulx naer inspectie oculaer
als ter camere in ’t lange gehoort ende heurluyder respective geproduceerde bryeven
ende certificatiën gesyen ende up als geledt hebbende, ontseggen
d’eysschersse haere eysch ende conclusie upten voors. verweerder gedaen
ende genomen. Ende compenseren de costen om redenen den gerechte daer-
toe porrende. Actum ut supra.

200v
[in de marge:]
dach van scepensoen

Up huyden den 6en julii 1579 heeft
Geryt Janss. de Paep als gemachtich van
Andries Dircxss. Groenesteyn voor
sonneschijn, dewelcke hadde doen inne-
leggen Otto ende Vincent Geritss., ende
versochte den dach van twee scepenensoenen,
diewelcke hem geleyt is up dingsdage
achten dagen, wezende den 14en dezer
jegenwoordiger maent julii. Actum ut supra.

Den 14en julii anno
1579. Presenten: Houve, schout,
Cryp, Wyeringen, Burch ende
Wolff.
Upte voors. scepenensoene.

Scepenen appoincteren dat men deze scepenensoene
sal uuyten als morgen achten dagen, mits dat
pertijen hinc inde malcanderen drie dagen
tevooren sullen leveren copie van ’s eens ’s anders
certifficatiën. Actum ut supra.

201r
Den 14en dach julii anno
1579. Presenten: Houve, schout,
Cryp, Screvelss., Wyeringen,
Wolff, Houck, scepenen.

In der saecke van de kenninghe hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen Magdalena
Jeroensdochter, eysschersse ter eenre up ende jegens Jan Pieterss.,
waert in De Cogge, verweerder ter andere
zijden, angeleyt den 19en junii lestleden etc.
Scepenen pertiën, dingtale bij scriftelicke
eysch ende antwoorde, mondelinge
replycke ende duplycke gehoort ende
gesien zeeckere certifficatiën bij den voors.
pertijen in rechte geproduceert ende up als
rijpelicken gelet hebbende, mits bij den
verweerder ende zijne huysvrouwe bij eede
affirmerende dat d´eysschersse de conditiën daer-
op zij angenomen is, nyet voldaen en heeft
naer behooren, condempneren den verweerder
d’eysschersse te betaelen van de huyere jegens
15 gulden naer advenant des tijts dat zij in
des verweerders huys gewoont heeft, ende
bij refuys van den voors. eedt condempneren den
verweerder d’eysschersse op te leggen een halff

201v
jaer huyrs naer advenant als vooren,
absolverende den verweerder van den
vorderen eysch bij den eysschersse up
[hem] gedaen ende genomen,
ende compenseren in allen gevallen de
boeten ende costen van de kenninge om redenen den gerechte
daertoe mouverende. Aldus gepronunchieert
den 14en julii 1579.

Welcken eedt den verweerder ende zijne
huysvrouwe illico gedaen heeft.

De bailliuu contra Cornelis
Pancraess.

Scepenen verleveren den bailliuu acte
van zijn versouck om in ’t visiteren van den
processe daerup sulck regart
genomen te werden als men bevinden
sal te behooren. Actum 17 julii 1579.

Den 22en julii anno
1579.

Beuckelaer als gemachtich van Ot ende Vincent
Geritss. versouckt absolutie van de instantie
van de inleggingen jegens hemlyeden gedaen bij
Ysbrant ende Adriaen Diricxszn. Groenesteyn
cum expensis, waerup Geryt de Paep
seyde datter geen instantie en is,

202r
ende mitsdien geen absolutie mochte vallen.
[de regel is doorgehaald]
All ’t welck scepenen gehoort, verclaeren
dat alzoe daer geen juditium geweest en is,
datter geen absolutie van de instantie en valt. Actum
22 julii 1579.
[marge]
Beuckelaer 2

Andries Diricxss. Groenesteyn,
deurwaerder van den Hove van Hollant,
eysscher ter eenre contra
Otto Geritss. verweerder.

In der saecke van de scepensoene
hangende voor den schout ende gerechte
van Den Hage tusschen Andries Diricxss.
Groenesteyn, deurwaerder van den Hove van Hollant,
eysscher in cas van injuriën up
ende jegens Otto Geritss., verweerder in ´t zelve
cas, beroerende zeeckere injurie die den
eysscher sustineerden hem bij den verweerder an-
gedaen te zijn door het naeloopen mit een bloot
rappyer, daeromme hij hem inne sall doen
leggen volgende de costuyme van Den Hage, concluderende
den voors. eysscher, bij de middelen in zijnen eysch
breder gededuceert, tot zeeckere honorable ende profitable
emende mitte costen, daerjegens de

202v
voors. verweerder sustineerden ’t zelve in
geenrehande manieren eenige injuriën te
mogen smaecken alzoe hij in ’t alderminste
den eysscher nyet geraect nochte angetast en
hadde, concluderende bij de voors. ende meer
anderen middelen tot nyet ontfanckelicken ende
absolutie van den voors. eysch mitte costen.
Scepenen pertijen, dingtale bij scriftelicke
eysch ende antwoorde, mondelinge replycke
ende duplycke gehoort ende gesien
zeeckere certifficatiën ten wederzijden bij elcxs van den
voors. pertijen tot heurluyder intentie
geproduceert ende up als rijpelicken gelet
hebbende,
absolveren den verweerder van den eysch ende
conclusie bij den eysscher upten verweerder
gedaen ende genomen, ende compenseren
de boeten ende costen om redenen den gerechte daer-
toe mouverende. Aldus gepronunchieert den
22en julii 1579.

In der saecke van de scepensoene
hangende voor den schout ende gerechte van Den
Hage tusschen Andries
Diricxsz. Groenesteyn, deurwaerder
in den Hove van Hollant, eysscher in cas

203r
van injuriën up ende jegens Vincent
Geritss., verweerder in ’t zelve cas, beroerende
zeeckere injurie die den eysscher
sustineerde hem bij den verweerder angedaen te zijn,
doordien hij hem soude gedreycht hebben
mit een snijdersschaer te werpen,
sulcxs dat hij daeromme ’s heeren straeten soude
moeten wijcken, daeromme hij hem hadde inne
doen leggen volgende de costuyme van Den Hage,
concluderende den voors. eysscher bij de middelen
in zijnen eysch breder gededuceert tot
zeeckere honorable ende profitable emende
mitte costen; daerjegens die voors.
verweerder dede seggen
dat van des voors. eysschers anseggen geensins,
den rechte genouch zijnde, blijcken nochte daervan
proberen en soude, concluderende
bij de voors. ende meer andere middelen tot nyet
ontfanckelicken ende absolutie van den voors. eysch
mitte costen. Scepenen pertijen, dingtale
bij scriftelicke eysch ende antwoorde,
mondelinge replycke ende duplycke gehoort
ende gesien zeeckere certifficatie bij den voors.
eysscher in rechte geproduceert ende up als
rijpelicken gelet hebbende, absolveren
den voors. verweerder van den eysch ende conclusie

203v
bij den eysscher up hem gedaen ende genomen
ende condempneren den voors. eysscher in de
boeten ende costen van de voors. scepensoene
ter tauxatie ende
moderatie van den gerechte. Aldus ut supra.

Waernaer die voors.
Vincent ende Otto Geritss.
mitsgaders Adriaen Janss.
Houck, Adriaen Joriss., Jacob Jacobss.
ende mr. Jacob Koenraetss., naesten vrunden ende
van den bloede van den voors. Vincent ende Otto Geritss.,
geprotesteert [hebben] ende protesteren mits desen jegens die voors.
Andries Diricxss. Groenesteyn, deurwaerder
’s Hooffs van Hollant, van injuriën ende versochten
hyervan acte.

204r
Den 24en julii 1579. Presenten:
Cryp, substituut van den schout, Does, burgemeester,
Zybrantsz., Wyeringen, Wolff.

Pieter van der Burch | gedaen den eedt van
Christiaen de Wees | getrouwicheyt.

Den 28 julii 1579.
[in de marge]
nota
Jan van de Wyele, geboren burger van
’s-Hartogenbossche, uuytgeweken uuyte
voors. stadt overmits de trouble.

Den lesten julii 1579.
De bailliuu contra Cornelis van der Horst.
Scepenen accorderen den gedaechde tijt van
productie te doen den tijt van twee maenden.
Actum ut supra.

204v
Den 4en dach augusti
anno 1579. Presenten: alle de scepenen
preter Houck.

Cornelis Loyss. Wyelant contra
Willem Evertss.

Scepenen stellen de saecke in state
ex offitio van huyden in 14 daghen
ordonnerende nyetemin den
verweerder middelertijt te doen
zijn uuyterste diligentie omme te spreken
mit metselaers ende andere hem dies-
verstaende hoe ende in wat manieren
hij verweerder zijn muyr bequamelicken
sal doen rechten ten meesten oerbaere
van den eysscher. Actum 4en
augusti 1579.

In der saecke van de kenninghe hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen
Symon Maertss., eysscher ter eenre
up ende jegens zeeckere uuytgedaechde
huys ende erve staende in de Papestraet,
gecomen van Ysbrant Mathyss.

205r
In der saecke van de pachtdaechsse kenninghe
hangende voor den schout ende gerechte
van Den Hage tusschen Anna Jansdr.,
eysschersse ter eenre, up ende jegens Adriaen
Janss. van Buyren, verweerder ter andere
zijden, angeleyt den 11en aprilis lestleden ende
bij continuatie op huyden dienende, nopende ’t
onderhouden van ’t kint bij den verweerder
an de eysschersse geprocreert.
Scepenen pertijen, dingtale bij scriftelicke
eysch, mondelinge antwoorde, replycke
ende duplycke gehoort, gesien oeck zeeckere
declaratie van costen bij de voors. eysschersse
de gerechte overgegeven, mitsgaders zeeckere
diminutie vanwegen die voors. verweerder
upte voors. declaratie gedaen stellen,
hebben, – in
conformité van zeeckere voorgaende appoinctemente
interlocutoer, gepronunchieert tusschen die
voors. pertijen den 3en junii mede lestleden –,
[regel doorgehaald:]
deselve
costen, die bedragende waren tot meerdere somme,
getaxeert ende gemodereert, taxeren ende modereren
mitsdezen, te weeten voor de gestelde hemden
ende andere clederkens ter somme toe

205v
van zes guldens; ende nopende ’t onderhouden ende
alimenteren van ’t voors. kint verclaert dat die
voors. verweerder d’eysschersse betaelen sal
[regel doorgehaald]
[regel doorgehaald]
ter maent (gerekent 28 dagen
voor de maent) twee guldens, twee stuvers
belopende sulcxs zedert den 17en octobris
lestleden (als weezende den dach dat den
voors. verweerder bij de eysschersse in rechte
geropen is geweest) tot huyden toe ter
somme van 22 gelijcke guldens éénen stuver,
salvo justo calculo; ende
nopende ’t vorder onderhouden
van ’t voors. kint hebben scepenen verclaert
ende verclaeren mitsdezen
(eerst ende all vooren daer mede up gehadt
hebbende ’t advys van geleerden) dat die voors.
eysschersse sal hebben de voorkeure
omme ’t voors. kint voorts t’onderhouden
ter maent als boven
(uuytgesondert ’t cleeden van den voors.
kinde, ’t welck den verweerder tot redelickheyt
sal bestellen) geduyrende zoe-
lange ’t voors. kint drie jaeren out
sal zijn omme daernae upte voors.
alimentatie ende onderhoudinge vorder gedisponeert te
werden;
ende indien die voors. eysschersse ’t voors. kint
voor de voors. 42 stuvers ter maent als vooren
nyet en soude begeren te houden, sal in sulcken gevalle
den verweerder ’t kint naer hem nemen ende
onderhouden naer behooren, mits dat nochtans middeler-
tijt die voors. eysschersse haer sal onthouden
ende wachten

206r
den voors. verweerder te blammeren, tergen ofte
naeroupen, directelicken nochte indirectelicken,
in welcken gevalle den verweerder ’t kint mede naer hem sal
mogen nemen
(indien daervan volcomelicken genoech
blijcke) tot discretie van den voors.
gerechte; ende compenseren de
costen ende boeten van de voors. paechtdaechsse
kenninghe om redenen den gerechte daertoe
mouverende. Aldus gepronunchieert
den 5en dach augusti anno 1579.

Cornelis Lenertss., eysscher in
cas van naestinge.

Scepenen accorderen alsnoch Cornelis
Lenertss., eysscher in cas van naestinge contra
Willem Heyndricxss., verweerder, tijt van dezen
lopenden dach totten sonnenonderganck
toe, binnen welcken tijt die voors.
naester sculdich sal weezen
all nae te doen dat die voors. Willem Heyndricxs-
zoon, cooper, voorgedaen heeft, up peyne dien tijt
overstreecken
[regel doorgehaald]
zijnde, dat scepenen alsdan
ten principaele terstont sullen recht doen
upte voors. naestinge naer behoren; ende reserveren
de costen ten uuyteynde van der saecke. Actum 6 augusti
1579.

206v
Na de middage.

Den verweerder heeft verclaert bij eede in ’t
stuck van zijn offitie als casteleyn van den Hove
ende als schutter van Den Hage, dat hij de coop
van de halve wooninge bij hem gedaen rechtelicken
ingebrocht heeft, volgende de specificatie
bij hem overgelevert,
belopende 1130 pont 16 scellinghen te 40 grooten ’t pont,
behalven ’t intereest gerekent
jegens 11 ten hondert, hem refererende
diesangaende tot discretie van
mijnen heeren.

Den eysscher van naestinge heeft bij
solempnelen eede verclaert de versochte
naestinge gedaen te hebben voor hemselven
ende voor nyemant anders, ende datter nyemant
portie ofte deel in en heeft, ende dat
hij oeck deselve naestinge gedaen
heeft mit zijn eygen gelde.
Versouckende die voors. pertijen hinc inde
acte ende d’eysscher copie van de specificatie.

In der saecke van de kenninge
hangende voor den schout ende gerechte

207r
van Den Hage tusschen Cornelis Lenertss., eysscher
in cas van naestinge ter eenre, up ende
jegens Willem Heyndricxss., verweerder ter
andere zijden, angeleyt den 10en aprilis lestleeden etc.
Scepenen pertiën, dingtale bij scriftelicke
eysch ende antwoorde, mondelinge
replycke ende duplycke gehoort ende
gesien diverssche stucken ende munimenten bij pertijen ten
wederzijden tot heurluyder intentie onder die
voors. gerechte geëxhibeert, verclaeren
de naestinge bij den eysscher gedaen wel ende
terechte gedaen te zijn, mits all naedoende
all ’tgundt die voors. verweerder als cooper
voorgedaen heeft, te weeten hem in
promptis betaelende eerst de somme van
achthondert carolus gulden van den eerste gereede
belooffde penningen, bij den verweerder betaelt,
noch honderttwintich gelijcke
gulden bij den voors. verweerder mede betaelt upte
tweede paye, noch voor een dubbelde
wijncoop veertich gulden, noch hondert
gulden over de lossinge van een obligatie houdende
hondert gulden sprekende up Lenert Joostenz.,
d’eysschers vader, in date 25en dach van junio
anno 1552, noch achtien carolus gulden

207v
bij den vercoopers huysvrouwe
bedongen voor een properheyt, noch
enen ende twintich gulden 16 s. ter cause
van verscheyden reparatiën bij den cooper an de
voors. wooninge gedaen, noch zeven ende
twintich gulden betaelt ofte
gecort bij den cooper bij Maritgen Screvels
ter cause van een jaer rente
upte halve wooninge staende ende
noch vyer gulden voor de dubbelde
Gootspenninck, verclaeren scepenen dat voorts die
voors. naester den voors. verweerder
voor zijn interest betalen sal
voor soevele belangt de somme
van duyssent 86 gulden 16 stuvers
à l’advenant den penninck zestiene
van den dach aff dat den verweerder
van zijn voors. penningen respective
gesceyden is tot den 18en martii
’79 lestleden als weezende den dach van de naestinge,
mits daeran cortende alsulcken profijte
als den verweerder als cooper van de huyre
van den landen gehadt mach hebben;
ende adjugerende in sulcken gevalle den voors.
eysscher die voors. naestinge;
ende bij soe verde den voors. eysscher
als naester van ’tgundt voors. is

208r
in gebreke blijft te volcommen, ontseggen
den voors. eysscher alsdan zijne
versochte naestinge. Ende compenseren
de costen ende boeten van de kenninge,
condempnerende den voors. eysscher nyetemin in de costen
van de extraordinaris comparitiën in dezen
geschyet. Aldus gepronunchieert
den 7en dach augusti anno
1579.

Den 11en dach augusti
anno 1579. Presenten: Houve, scout,
Cryp, Zybrantsz., Screvelss., Wyeringen,
Wolff, scepenen.

In der saecke van de kenninge hangende voor den
schout ende gerechte van Den Hage tusschen
den deecken ende meesters van ’t Sacraments-gildehuys
alhyer in Den Hage, eysschers
ter eenre up ende jegens
Dirick Janss. van Diemen ende Maritgen Heyndricxs-
dochter, zijn huysvrouwe, verweerders ter andere
zijden, angeleyt den 28en julii lestleeden etc.
Scepenen pertijen, dingtale bij scriftelicke
eysch, mondelinge antwoorde,

208v
replycke ende duplycke gehoort ende
gesien oeck zeecker scriftelick contract
tusschen die voors. pertijen gemaect in date
13en dach augusti 1577, ende up als rijpelicken
gelet hebbende verclaeren
dat die voors. verweerder sal mogen volstaen
mit zijn presentatie, te weeten als zijn
huysvrouwe ten uuytersten
dage van kinde sal zijn, in tijts sal
vertrecken uuytet Gildehuys omme in
cramen te leggen sonder dat ’t voors.
Gildehuys eenige costen ofte moyeten,
soe van de voors. craeme als van ’t geheele onderhout van ’t kint, dat
Godt verlenen mach, mit zijn gevolge
hebben nochte draegen en sal,
ende daervooren ach[t]ervolgende zijne voors. presentacie
suffisantelicke caverende die
voors. zijne huysvrouwe nae den expiratie
van de voors. craeme wederomme in ’t Gildehuys
ontfangen sal werden ende bij refuys van den voors. presentacie
dat d’eysschers gehouden sullen zijn de
geheele penningen bij den verweerder
voor hem ende zijne huysvrouwe onderhout belooft
ende bij de eysschers ontfanghen, wederomme
te restitueren ende alsdan ’t voors.

209r
Gildehuys te ontruymen ende naer hem te
mogen nemen ’tgundt hij ende zijne huysvrouwe
daer vorder innegebracht hebben.
Ende compenseren de boeten ende costen van de kenninge
om redenen den gerechte daertoe mouverende.
Aldus gepronunchieert den 11en augusti
1579.

In der saecke van de kenninge hangende voor den schout
ende gerechte van Den Hage tusschen Christoffel,
waert in ’t Schaeck, eysscher in reconventie,
eysscher ter eenre up ende jegens Tryn Pieters-
dochter, verweerster ter andere zijden, angeleyt den
28en julii lestleden. Scepenen pertijen,
dingtale bij scriftelicke eysch, mondelinge
antwoorde, replycke ende duplycke gehoort

In der saecke van de kenninge hangende
voor den schout ende gerechte van Den Hage
tusschen Willem Heyndricxss., eysscher
ter eenre up ende jegens Jan Braesseman,
verweerder ter andere zijden, angeleyt 6en februarii

209v
lestleden. Scepenen pertijen, dingtale
bij scriftelicke eysch, antwoorde,
replycke ende duplycke
gehoort ende gesien alsulcke brieven als
die voors. pertijen t’heurluyder intentie
geproduceert hebben ende up als rijpelicken
gelet hebbende ontseggen den eysscher
zijnen eysch ende conclusie upten verweerder
gedaen ende genomen, ende condempneren den
eysscher in den costen ende boeten
van de kenninge tot tauxatie ende moderatie van den gerechte.
Aldus gepronunchieert
den 11en dach aprilis anno 1579.

Den 23en augusti
1579.

[in de marge]
Presenten: Houve, schout
Does, Dorp, burgemeesters
Cryp, Wyeringen
Burch, Wolff

Dirick Janss. van Delff, soon uuyte Wolsack, cleermaecker,
is burger geworden ende sal betaelen
20 stuver.